Παρασκευή 26 Ιανουαρίου 2018

8. Η (αποκαλυπτική) ιστορία των ΑΠΕ


Οι ΑΠΕ είναι μια θαυμάσια ιδέα. Μέχρι το 1800, περίπου όλη η παγκόσμια ενέργεια ήταν "Ανανεώσιμη". Με την διαφορά ότι τα δάση και οι φάλαινες και οι άλλες τότε "ανανεώσιμες" πηγές ενέργειας δεν ήταν ακριβώς ανανεώσιμες, αφού δεν προλάβαιναν να "ανανεωθούν".

Ούτε σήμερα είναι οι λεγόμενες ΑΠΕ πραγματικά ανανεώσιμες. Ο ήλιος, ο αέρας, η γεωθερμία, ονομάζονται "ανανεώσιμα" αλλά τα μηχανήματα που μετατρέπουν αυτές τις πηγές σε ηλεκτρικό ρεύμα, δεν είναι ανανεώσιμα και με απειροελάχιστες εξαιρέσεις δεν μπορούν να κατασκευαστούν από ΑΠΕ ή σε υποθετικές οικονομίες που λειτουργούν μόνο με ΑΠΕ (ακόμα και στην 100% υδροηλεκτρική Νορβηγία).

Οι λεγόμενες ΑΠΕ ειδικά στην ηλεκτροπαραγωγή είναι "συμβατικός" όρος. Αναφέρεται σε ηλεκτροπαραγωγή που δεν χρησιμοποιεί ορυκτά καύσιμα (κάρβουνο, αέριο, πετρέλαιο) ή πυρηνικά. Μερικοί δεν συμπεριλαμβάνουν τα μεγάλα υδροηλεκτρικά στις λεγόμενες ΑΠΕ (αν και η Νορβηγία και η Κόστα Ρίκα ηλεκτροδοτούνται περίπου 100% από ΑΠΕ, δηλαδή μεγάλα υδροηλεκτρικά).

Ενώ πολλές ΑΠΕ, και για ηλεκτροδότηση, υπάρχουν από περίπου το 1850, οι ΑΠΕ έγιναν της μόδας μεταξύ 1973 και 1979. Τότε ζήσαμε τα δύο πετρελαϊκά εμπάργκο, το πρώτο με τον πόλεμο του 1973 στην Μέση Ανατολή και το δεύτερο με την Ιρανική επανάσταση. Εκείνη την περίοδο, πριν από το διαδίκτυο, όλα τα έντυπα είχαν κατακλυστεί από τις ίδιες και ίδιες ιδέες για ενέργεια από ΑΠΕ σαν απάντηση στην εκτίναξη της τιμής του πετρελαίου και των παρενεργειών της στον πληθωρισμό και τις οικονομίες των περισσότερων Δυτικών χωρών - και της Ελλάδας.

Οι λεγόμενες ΑΠΕ

Τα αιολικά, κυρίως για άντληση νερού, είναι παλιά και δοκιμασμένη τεχνολογία, αλλά τότε, στην δεκαετία του 1970, προωθήθηκε η σύγχρονη μορφή των ανεμογεννητριών και το μόνο που άλλαξε μετά το 1970, ήταν το μέγεθός τους και οι μαγνήτες νεοδυμίου. Οι ανεμογεννήτριες παρήγαν και παράγουν εναλλασσόμενο ρεύμα (όταν φυσάει). Τα φωτοβολταϊκά υπήρχαν το 1970 (κυρίως σε διαστημόπλοια) και από τότε αυξήθηκε σημαντικά η αποδοτικότητά τους (το ποσοστό της ηλιακής ακτινοβολίας που μετατρέπεται σε συνεχές ρεύμα) και μειώθηκε δραματικά το κόστος τους. Τα υδροηλεκτρικά υπήρχαν από το καιρό περίπου που εφευρέθηκε η ηλεκτροπαραγωγή. Τα βιοαέρια υπήρχαν και υπάρχουν σαν τεχνολογία κατεργασίας λυμάτων. Η βιομάζα είναι παλιά όσο ο σημερινός άνθρωπος. Τα ηλιοθερμικά υπάρχουν από τα τέλη του 19ου αιώνα (και ο Αρχιμήδης υποτίθεται ότι με κάτοπτρα έκαψε τον στόλο των Ρωμαίων περί το 200 πΧ. Η γεωθερμία είναι γνωστή από ...προϊστορικούς χρόνους, δοκιμάστηκε για ηλεκτροπαραγωγή μεταξύ 19ου και 20ου αιώνα και σήμερα χρησιμοποιείται, επιτυχώς, όπου υπάρχουν εύκολα γεωλογικά ρήγματα (πχ στην Ισλανδία). 

Με εξαίρεση τα αιολικά και τα υδροηλεκτρικά που παράγουν ρεύμα από μηχανική περιστροφή μιας γεννήτριας και τα φ/β που μετατρέπουν τα φωτόνια σε ηλεκτρόνια, όλες οι άλλες λεγόμενες ΑΠΕ βασίζονται σε "θερμοδυναμικούς κύκλους" όπως αυτούς των ατμομηχανών και κάθε συμβατικής θερμικής μονάδας (συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών).

Οι ΑΠΕ μετά τις πρώτες πετρελαϊκές κρίσεις 1973-1979

Όλες αυτές τις ΑΠΕ δοκιμάστηκαν για ηλεκτροπαραγωγή και ειδικά τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά κόλλησαν από την αρχή σε τρία βασικά εμπόδια: 1) Δεν φυσάει και δεν λάμπει ο ήλιος συνέχεια και σταθερά, 2) σε ένα ηλεκτρικό δίκτυο η ηλεκτροπαραγωγή πρέπει να είναι περίπου ίση με την ζήτηση και το (εναλλασσόμενο) ρεύμα πρέπει να έχει ορισμένα σταθερά τεχνικά χαρακτηριστικά, 3) ο αέρας και ο ήλιος δεν αποθηκεύονται και ούτε το ρεύμα αποθηκεύεται -- τουλάχιστον όχι σε ποσότητες ή κόστος που να μπορεί να είναι πρακτικό και ανεκτό σε ηλεκτροδότηση δικτύου. Αυτά τα τρία θεμελιώδη εμπόδια έκαναν αυτές τις ΑΠΕ να είναι εντελώς ασύμφορες και περίπου άχρηστες για ηλεκτροδότηση δικτύων από την αρχή.  Κανείς δεν τις ήθελε εμπορικά. Κανείς δεν ήθελε το ρεύμα τους. Κανείς δεν τις χρηματοδοτούσε.  Και μέχρι το 1990 περίπου υπήρχαν μόνο σε εξειδικευμένες εφαρμογές όπως σε φάρους (με μπαταρίες) ή σε αυθαίρετα εκτός δικτύου (με μπαταρίες, γεννήτριες κλπ).

Ωστόσο, σαν αποτέλεσμα των πρώτων δύο πετρελαϊκών κρίσεων (1973 και 1979) αναπτύχθηκε ραγδαία η εμπορική χρήση της πυρηνικής ενέργειας για ηλεκτροπαραγωγή (η Γαλλία πχ είναι σήμερα περίπου 100% πυρηνική και η Σουηδία περίπου 50%) και αναπτύχθηκαν εμπορικά και εφαρμογές ΑΠΕ για χρήσεις εκτός της ηλεκτροπαραγωγής, με πιο γνωστή τους ηλιακούς θερμοσίφωνες και αυτό επειδή το ζεστό νερό είναι χαμηλής θερμοκρασίας και αποθηκεύεται εύκολα.

Οι ΑΠΕ της δεκαετίας του 1970 περίπου ξεχάστηκαν με την ανακάμψη της παγκόσμιας οικονομίας την δεκαετία του 1980. Και επανήλθαν δριμύτερες περί το 1990.

Ο Γερμανικός Νόμος EEG του 1991 (Νόμος Μπιρμπίλη 2010)

Περί το 1990 υπήρχαν πολλές εξελίξεις, μερικές φαινομενικά άσχετες και μερικές εντελώς σχετικές με τις ΑΠΕ.  Πρώτα από όλα τελείωσε ο Ψυχρός Πόλεμος, με ό,τι άφησε πίσω του.

α) Επανενώθηκαν η Ανατολική με την Δυτική Γερμανία. Το κόστος της επανένωσης γράφεται ότι είναι περί τα €2 τρις. Η επανένωση είχε και μια άλλη πτυχή:  Έκλεισαν περί το 1990 οι παλιές,  μη αποδοτικές λιγνιτικές μονάδες (και αντικαταστάθηκαν από σύγχρονες και από μονάδες αερίου) και έχει γραφτεί ότι κατάφερε η Γερμανία να προχρονολογήσει την ημερομηνία αφετηρίας για την επίτευξη των στόχων του Πρωτοκόλλου του Κυότο ώστε να επωφεληθεί από την αντικατάσταση των παλιών μονάδων της.  Η πιο σημαντική μείωση εκπομπών της ήταν τότε, μεταξύ 1990 και 1993. Ήδη, από το 1987, οι Γερμανοί ετοίμαζαν το πλαίσιο για την προστασία του Κλίματος από τα αέρια του Θερμοκηπίου, το 1991 πέρασε από την Βουλή τους και αυτό ήταν και το θεσμικό πλαίσιο για την Διάσκεψη του Ρίο, το 1992.

β) Το 1988 ιδρύθηκε το IPCC (αυτό που έχει ειδικευθεί να βγάζει μοντέλα εδώ και 25-30 χρόνια που προβλέπουν θέρμανση από το Θερμοκήπιο των εκπομπών CO2). Τα μοντέλα απέδειξαν ότι δεν μπορούν καν να προβλέψουν τις γνωστές κλιματικές αλλαγές με γνωστές τις αρχικές συνθήκες τους και ότι είχε και κάτι "επιστήμονες" που έγιναν τσακωτοί να μαγειρεύουν δεδομένα για να αποδείξουν το Θερμοκήπιο (το γνωστό Climategate).

γ) Το 1992 έγινε η Διάσκεψη του Ρίο για την προστασία της Γης. Και

δ) Το σημαντικότερο για το θέμα μας: Την πρωτοχρονιά του 1991, "παντρεύτηκε" η ιδέα των ΑΠΕ με την ιδέα του Θερμοκηπίου, που μετονομάστηκε αργότερα σε "Κλιματική Αλλαγή". Και από δύο καλές (ή όχι τόσο καλές) θεωρίες προέκυψε η τραγελαφική θεωρία, ότι με πολλές ΑΠΕ θα σώσουμε την Γη από την Κλιματική αλλαγή! Και επειδή οι θεωρίες δεν πετυχαίνουν από μόνες τους, μία χώρα, αυτή που φαίνεται να προωθεί την θεωρία (αν και μάλλον δεν είναι μόνη της στο αφήγημα περί Κλιματικής Αλλαγής) έκανε την μία, μοναδική και μεγάλη εφεύρεση για τις ΑΠΕ: Τον (Γερμανικό) Νόμο EEG, που ξεκίνησε σαν Νόμος StrEG την πρωτοχρονιά του 1991.

Οι ΑΠΕ υπάρχουν σήμερα χάρη σε αυτόν και μόνο με αυτόν, τον Νόμο. Ο Νόμος StrEG, ή EEG, ή Νόμος Μπιρμπίλη σε εμάς,προβλέπει τα εξής για τις ΑΠΕ: 1) την υποχρεωτική διασύνδεση του δικτύου με μονάδες ΑΠΕ, 2) την υποχρεωτική απορρόφηση και 3) κατά προτεραιότητα απορρόφηση από το δίκτυο κάθε ρεύματος από ΑΠΕ, 4) την υποχρεωτική καταβολή 5) εγγυημένων και 6) προκαθορισμένων πληρωμών ή ταριφών, 7) την μεταφορά κάθε σχετικού κόστους στους λογαριασμούς ρεύματος. Αυτές οι 7 νομοθετημένες επιδοτήσεις μετάλλαξαν κάτι που ήταν εντελώς και από κάθε άποψη ασύμφορο, σε εγγυημένες οικονομικές αποδόσεις, πρωτοφανές σε οποιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα (πλην της κρατικής φορολογίας). Υπήρξαν και άλλες επιδοτήσεις, όπως μέσω 9)  δανειακών διευκολύνσεων και με 10) "στόχους", ή υποχρεωτικές ποσοστώσεις, για όσα κράτη αντέγραψαν, για μαγικούς λόγους, αυτή την περίεργη Νομοθεσία. Στην Ελλάδα με επιδότηση μέσω 11) παροχής Δημόσιας γης. Παντού με έναν ωραιότατο μηχανισμό εκχώρησης ποσοστών από τα εύκολα και εγγυημένα κέρδη, σε ντόπιους, ΜΜΕ, ΜΚΟ, επιστήμονες, "επιστήμονες", επαγγελματίες και, κατά τα φαινόμενα, νομοθέτες που εγκρίνουν τέτοια πράγματα. Και το τελευταίο κερασάκι, 12) πρόσθετες επιδοτήσεις από Ευρωπαϊκά προγράμματα για την εγκατάσταση ΑΠΕ.  Και, πρόσφατα (ή ίσως από την αρχή) με εμπλοκή της πίεσης για μεταφορά και χρήση φυσικού αερίου, είτε από την Ρωσία, είτε από την Μέση Ανατολή, είτε πιο πρόσφατα από τις ΗΠΑ.

Με 12 διακριτές επιδοτήσεις, είναι αναμενόμενο να γεμίζει ο τόπος με κάθε λογής μηχάνημα από την Γερμανία (και να αναγκάζεται η ΡΑΕ να γίνεται ρεζίλι, αφού αυτή υποτίθεται ότι εγκρίνει -- και το ΣτΕ να απαγγέλλει ποιήματα του IPCC για "Σωτηρία").

Ο Νόμος EEG επιδοτεί Γερμανικές εξαγωγές και ένας Γερμανός έδωσε  μια αμείλικτα ειλικρινή περιγραφή.   Ο ίδιος θεωρεί τις ΑΠΕ και ειδικά τα αιολικά "την μεγαλύτερη απάτη" (και το τεκμηριώνει, από το 2009, αν θέλετε να τον διαβάσετε). Αναφέρει χαρακτηριστικά:

"...In 1991 the government of Helmut Kohl enacted the so-called Power Feed-in Act, which was later amended by the Socialist-Green coalition government of Gerhard Schröder to become the EEG Act (Energy Feed-in Act). This Act ... forced .. power companies to buy renewable energy no matter the circumstances, and to do so at exorbitant state-regulated prices. ...Τhe power companies were allowed to pass the higher costs on to the consumers.  ...Τhis tricky law has since become one of Germany’s biggest exports (so named ... by Environmental Secretary Michael Müller of the SPD Socialist Party). The ... EEG Act was either fully or partly exported to over 46 countries worldwide. Governments assume, and rightly so, that there are enough masses of stupid people, and that they won’t be going extinct anytime soon..."

Και μεταφράζω με δική μου έμφαση στην καίρια πρόαταση:

"...To 1991 η κυβέρνηση του Χέλμουτ Κολ ενεργοποίησε τον Νόμο για τις Ταρίφες (για ΑΠΕ), που αργότερα τροποποιήθηκε από την Κυβέρνηση συνασπισμού Σοσιαλιστών και Πράσινων του Gerhard Schröder και έγινε ο Νόμος EEG (για τις ταρίφες για ΑΠΕ). Αυτός ο νόμος αναγκάζει ηλεκτροπαραγωγικές εταιρίες να αγοράζουν ρεύμα από ΑΠΕ, ασχέτως περιστάσεων και σε εξωφρενική τιμή που καθορίζει η Κυβέρνηση.  Οι ηλεκτροπαραγωγικές εταιρίες μπορούν και μετακυλήουν το κόστος στους καταναλωτές.  Αυτός ο πονηρός νόμος έχει έκτοτε γίνει μια από τις μεγαλύτερες εξαγωγές της Γερμανίας (έτσι τον απεκάλεσε περιχαρής ο Υπουργός Περιβάλλοντος Michael Müller του σοσιαλιστικού SPD).  Ο Νόμος EEG έχει εξαχθεί σε 46 χώρες  παγκοσμίως. Οι Κυβερνήσεις θεωρούν, και με το δίκιο τους, ότι υπάρχουν αρκετές μάζες ηλιθίων και ότι δεν θα εξαφανιστούν σύντομα..."

Τέλος, για να μην μείνει κανείς με την εντύπωση ότι οι ΑΠΕ είναι επιδότηση μόνο Γερμανικών εξαγωγών (και ΜΜΕ, ΜΚΟ κλπ), ένα σημαντικό κομμάτι πηγαίνει στους κατά τόπους λειτουργούς μεγάλων (ή λεγόμενων "βιομηχανικών") εγκαταστάσεων ΑΠΕ.  Αυτοί είναι, τυπικά, στην χώρα μας  και όχι μόνο,  μεγάλες εταιρείες ηλεκτροπαραγωγής (όπως πχ η EDF,  η ΕΝΕL, η Iberdrola κλπ) που έτσι αποκτούν ένα σταθερό εισόδημα που είναι τελικά προς όφελος των δικών τους καταναλωτών και μετόχων.  


Οι ΑΠΕ σήμερα

Και το αποτέλεσμα? Ωραία πολύχρωμα γραφήματα (το συγκεκριμένο από εδώ)  με ...εκθετικές επιδόσεις, που αν τις ψάξει κάποιος...



Αν τις ψάξει κάποιος, πχ για την ίδια την Γερμανία, που και αυτή διαφημίζει με ωραία χρώματα...:


Οι "μάζες των ηλιθίων" που ανέφερε ο αντιαιολικός Γερμανός, παραπάνω, θα δούνε αυτήν την εικόνα και θα πιστέψουν ότι η Γερμανία, από το 1990 μέρχι σήμερα, με τον Νόμο EEG, κατάφερε και μείωσε τον λιγνίτη, το κάρβουνο και, μετά το 2011, τα πυρηνικά, τα υποκατέστησε με ΑΠΕ που ήδη είναι πάνω από το 30% της ηλεκτροδότησης. ΛΑΘΟΣ.

1) Λέει "ηλεκτροπραγωγή" (generation) και όχι "ηλεκτροδότηση"
2) Λέει "gross" generation και όχι "net". Αυτό, εάν είστε λίγο, ελάχιστα καχύποπτος, σημαίνει ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ gross και net -- που θέλει ψάξιμο (ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες).
3) Δίνει ποσοστά και όχι απόλυτα νούμερα. Και αυτό κρύβει λεπτομέρειες.
4) ΔΕΝ λέει πώς και με τι κόστος και με τι συνέπειες στην κατανάλωση καυσίμων, ή στις εκπομπές CO2, επί το πολιτικά ορθότερον.

Την απάντηση την έδωσα προηγούμενα (κεφάλαιο 7.3) και σε μία παρουσίαση στο Μουζάκι, όλη από επίσημες πηγές. Από την εικόνα 15 και μετά, φαίνεται καθαρά το εξής:  Η Γερμανία έχει πολλές ΑΠΕ αλλά ηλεκτροδοτούνται από λιγνίτη, λιθάνθρακα και πυρηνικά. Από τις πολλές ΑΠΕ η λιγότερο προβληματική είναι η βιομάζα. Το περισσότερο αιολικό ρεύμα "εξάγεται" σε γείτονες με υδροηλεκτρικά. Το χαρίζουν ή πληρώνουν για να το απορρίψουν. Ο ίδιος ο Gabriel στην Αθήνα είχε διαφημίσει ότι "εξάγουν" το 80% του αιολικού τους ρεύματος, λες και είμαστε ηλίθιοι και δεν βλέπουμε ότι εξάγουν όταν η τιμή είναι μηδενική ή αρνητική! Το πολύ φωτοβολταϊκό ρεύμα το "ακολουθούν" με μεταβλητή χρήση εισαγόμενου (από τις ΗΠΑ) λιθάνθρακα. Το αποτέλεσμα?

Το αποτέλεσμα των πολλών ΑΠΕ της Γερμανίας, στην Γερμανία:
  • Ενσωματώνουν πολλές ΑΠΕ αλλά δεν ηλεκτροδοτούνται από ΑΠΕ
  • Έχουν διπλασιάσει το κόστος του ρεύματος
  • Δεν έχουν μειώσει ούτε ένα γραμμάριο CO2 παρ' ότι δήθεν κόπτωνται για το CO2 (εκτός από την περίοδο του κραχ του 2008 και μεταξύ 1990 και 1993, όπως αναφέραμε παραπάνω)
  • Οι πολλές ΑΠΕ ενώ ανεβάζουν την τιμή του καταναλωτή, ρίχνουν την χοντρική τιμή των ηλεκτροπαραγωγών, που όμως επειδή δεν μπορούν χωρίς αυτούς τους επιδοτούν και αυτούς.
  • Εξάγουν το 70-80% μηχανημάτων ΑΠΕ που κατασκευάζουν και απασχολούν 300.000 κόσμο εκεί (αυτές είναι οι Πράσινες Θέσεις Εργασίας). Εμείς εισάγουμε, με δανεικά. 
  • Το αφεντικό της Ζήμενς έχει δηλώσει δημόσια ότι η ενεργειακή πολιτική της Γερμανίας είναι παράδειγμα προς αποφυγή, αλλά τουλάχιστον εξάγουν καμιά ανεμογεννήτρια!
Και επειδή μιλάμε για την Ιστορία των ΑΠΕ, ο μέχρι τώρα "επίλογος" είναι:
  • Το ακριβότερο ρεύμα στην Ευρώπη το έχουν όσοι έχουν βάλει πολλές ΑΠΕ
  • Οι ΑΠΕ δεν φαίνονται να μειώνουν εκπομπές CO2 οπουδήποτε!
  • Επώνυμοι Γερμανοί λένε ότι οι ΑΠΕ δεν είναι παρά μια μεγάλη και βλαπτική αναδιανομή
  • Οι Γερμανοί βιομήχανοι θεωρούν καταστροφική και αναποτελεσματική την μεταστροφή σε ΑΠΕ
  • Διαπρεπείς επώνυμοι Γερμανοί λένε ότι "οι ΑΠΕ έχουν κοστίσει ένα σωρό λεφτά, έχουν μειώσει το βιοτικό επίπεδο και έχουν καταστρέψει τοπία. Ο αέρας και ο ήλιος είναι διαλείπουσες πηγές ενέργειας και δεν υπάρχει πρακτική και οικονομική αποθήκευση.  Δεν υπάρχει καν χώρος για τις χιλιάδες αντλησιοταμιεύσεις, αν αποφάσιζαν να αποθηκεύουν ρεύμα με αυτόν τον τρόπο. Η προώθηση των ΑΠΕ έχει μειώσει το κύρος της επιστημονικής έρευνας.  Έχει γίνει θρησκεία, ακτιβισμός".
  • Ο Αυστραλός πρωθυπουργός είπε ότι τα αιολικά κατέστρεψαν την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας του
  • Η Νότια Αστραλία (μοντέλο ηλεκτροδότησης ΤΕΡΝΑ-ENGIE, αέριο και αιολικά) έχει το ακριβότερο ρεύμα στον κόσμο και τακτικά blackouts  
  • Και ο Σταθάκης λέει ότι ενώ έχουμε πιάσει τους στόχους για ΑΠΕ, θα τους ..διπλασιάσουμε

Κάτι είπε ο άλλος, το 2009, για "μάζες ηλιθίων"... Σε εμάς αναφέρεται... Όσο πιο πολύ καταλαβαίνουμε την πλήρη διάσταση του προβλήματος, τόσο πιο δύσκολο θα είναι να μάς κοροϊδεύουν. Το πώς αντιδρούμε, είναι άλλο πάλι θέμα (και όχι αντικείμενο αυτού του ιστολογίου).

1 σχόλιο:

  1. η αντιμετώπιση κάθε πλάνης είναι θέμα ενημέρωσης, καλούμαστε να το πράξουμε με κάθε τρόπο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Οι μεταβλητές «ΑΠΕ» συμβάλλουν στην μείωση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων και την μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα: αλήθεια ή ψέματα;

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Όπως επικαλούνται οι αρμόδιες αρχές της χώρας (ΥΠΕΝ, ΕΛΕΤΑΕΝ,   ΚΑΠΕ κλπ), σε συμφωνία με την ΕΕ και άλλους διεθνείς οργαν...